een omgevingsvisie voor Zwijndrecht

In de afgelopen jaren is de rol, maar ook de sturingskracht van de gemeente wezenlijk veranderd in vergelijking met de afgelopen decennia. De gemeente kan en wil niet meer alleen de koers uitzetten en uitvoeren. De tijd van de van bovenaf opgelegde blauwdruk is al lang voorbij. Deels heeft dit te maken met het besef dat de samenleving niet maakbaar is, maar ook met de alsmaar toenemende druk op de schaarse (reeds bebouwde) ruimte.

Toekomstvisie: de stip op de horizon

In de zomer van 2019 hebben we onze Toekomstvisie vastgesteld. Een belangrijke basis hiervoor vormden de bijeenkomst met ondernemers en het maatschappelijk middenveld (bij Heerema) in het voorjaar van 2018 en de burgertop van januari 2019> Tijdens de burgertop hebben bewoners met ons meegedacht over belangrijke opgaven en kansen voor de toekomst. De Toekomstvisie geeft de stip op de horizon waar we samen naartoe willen werken, weergegeven in een poster (klik hier). Het is geen beleidsdocument of uitvoeringsprogramma dat ‘afgevinkt’ kan worden. Als gemeente staan we samen met bewoners, ondernemers en onze partners voor de uitdaging, om de weg naar die ‘stip’ te bewandelen.

Burgertop, OndernemersTop en filmpjes jongeren belangrijke bron

Om dit ‘realisatieproces’ op een goede manier te begeleiden, eraan bij te dragen dat de goede initiatieven op gang komen, maar ook om onze eigen gemeentelijke activiteiten te prioriteren en af te stemmen, hebben we de Toekomstvisie vertaald naar een Omgevingsvisie. De ambities uit de Toekomstvisie zijn in deze Omgevingsvisie geconcretiseerd en uitgewerkt, zowel naar thema’s als naar de verschillende wijken en gebieden binnen de gemeente. Hierdoor is een samenhangend beeld ontstaan over welke opgaven er liggen om te komen tot de gedragen ‘stip’ van de Toekomstvisie.

Op weg naar de Toekomstvisie hebben wij verschillende scenario’s onderzocht. Van rustige woongemeente tot aan dynamische werkstad. Wij hebben niet gekozen voor een van de extremen, maar voor een dynamische mix. Dit is een mix, die goed past bij Zwijndrecht: Zwijndrecht heeft wonen in een groene omgeving én robuuste werkgebieden. Zwijndrecht is stedelijker dan Hendrik- Ido-Ambacht en kleinschaliger en groener dan Dordrecht. Zwijndrecht is multimodaal bereikbaar: met de trein, auto, fiets, boot en bus. Én Zwijndrecht is een ondernemende stad.

Helaas wordt in Zwijndrecht deze mix aan kwaliteiten nog nauwelijks onderkend als een kracht. Het wordt eerder gezien als een vanzelfsprekendheid. Met deze Omgevingsvisie willen we juist de kracht van deze mix aan kwaliteiten uitdragen. Met nieuwe ontwikkelingen moet hierop voortgebouwd worden.

De basis van deze Omgevingsvisie ligt in de Toekomstvisie, het huidige gemeentelijk beleid en de opgaven voortvloeiend uit (nieuwe) wet- en regelgeving. Daarnaast hebben we de resultaten van de Ondernemerstop uit juni 2019 betrokken (klik hier) en ons laten inspireren door de filmpjes van de jongeren uit 2017 (gemaakt voor de prijsvraag Zwijndrecht 2040).

Wat betekent de Omgevingsvisie voor U?

De Omgevingsvisie nodigt uit, inspireert en geeft de kaders om ontwikkelingen op een Zwijndrechtse wijze plaats te laten vinden. We gebruiken de Omgevingsvisie om initiatieven uit de samenleving die niet passen in het Omgevingsplan (vervanger bestemmingsplan) af te wegen. Hierbij stellen we de vraag of het idee of de ontwikkeling bijdraagt aan de beoogde kwaliteit en ambities voor Zwijndrecht. Inwoners en ondernemers kunnen in de Omgevingsvisie ook terugvinden wat op hoofdlijnen de ontwikkelingsmogelijkheden zijn in de verschillende gebieden en rondom de thema's. Met de Omgevingsvisie nodigt Zwijndrecht de mensen uit om met ideeën en voorstellen te komen die passend zijn bij Zwijndrecht en helpen het wonen, werken en recreëren in onze gemeente aantrekkelijker te maken.

Zwijndrecht voorbereid op de Omgevingswet

We hebben onze Omgevingsvisie opgesteld in de geest van de Omgevingswet die in het jaar 2021 van kracht zal zijn. Alle gemeenten zijn verplicht om een Omgevingsvisie op te stellen. Het Rijk en de provincies dienen deze reeds bij de inwerkingtreding van de Omgevingswet gereed te hebben (klik hier voor de Omgevingsvisie van het Rijk en klik hier voor die van de provincie Zuid-Holland).

De Omgevingswet richt zich op het werken aan een ‘gezonde en veilige leefomgeving’ en introduceert daarvoor diverse instrumenten, waaronder de Omgevingsvisie. Deze moet kaders op hoofdlijnen geven voor de toekomstige ontwikkeling van de gemeente. De kaders en ambities uit de Omgevingsvisie kunnen vervolgens uitgewerkt worden in Programma’s. Programma’s kan je opvatten als het huidige gemeentelijke (sectorale) beleid, uitvoeringsprogramma’s en bijvoorbeeld ook gebiedsvisies. De Omgevingsvisie en de programma’s worden vervolgens vertaald in het Omgevingsplan (de opvolger van het bestemmingsplan onder de Omgevingswet, met daarin ook alle lokale regels en verordeningen die betrekking hebben op de fysieke leefomgeving). Wanneer een initiatief niet past binnen het Omgevingsplan, maakt de gemeente een afweging met behulp van de Omgevingsvisie en de programma’s

Een integrale Omgevingsvisie

Omdat het ene onderwerp niet los gezien kan worden van het andere onderwerp en alle thema’s samen bepalen hoe de ontwikkeling van een gebied en van de gemeente verloopt, hebben we gekozen voor een brede, integrale Omgevingsvisie. Onderwerpen als gezondheid, veiligheid, duurzaamheid, klimaat, ruimtelijke kwaliteit, bereikbaarheid, economie, maar ook meer sociale thema’s als inclusiviteit, leefbaarheid en arbeidsmarktbeleid komen aan de orde. Ook tijdens de burger- en de ondernemerstop is op die manier naar de toekomst gekeken. Door deze samenhangende benadering kunnen we samen stappen zetten in het behouden en versterken van de vitaliteit, aantrekkelijkheid en leefbaarheid van Zwijndrecht.

Van Toekomstvisie & sectoraal beleid naar Omgevingsvisie

De poster van de Toekomstvisie (klik hier) toont een beeld voor de toekomst. De Omgevingsvisie concretiseert dit en brengt alle opgaven samen waar Zwijndrecht voor staat. Deze vloeien voort uit gemeentelijk en regionaal beleid. Omdat opgaven samenkomen in gebieden èn omdat we willen dat Zwijndrechtenaren daar aantrekkelijk wonen, werken en recreëren, hebben we per gebied een uitwerking (IDeekaart) gemaakt. Graag gaan we met betrokkenen aan de slag met de per gebied benoemde opgaven: iedere IDeekaart sluit af met de (op dit moment bekende) grootste opgaven.

Het geldende beleid vormt een belangrijke basis voor de Omgevingsvisie. Voor nieuw beleid vormt de Omgevingsvisie het kader. Bij ieder thema benoemen we acties en opgaven waar we de komende periode (al dan niet in de vorm van een programma) mee aan de slag gaan.  Daarnaast worden de meer strategisch, grote lijnen van de Omgevingsvisie de komende periode concreet gemaakt via een aantal sleutelprojecten. Deze strategische projecten zijn gekozen omdat ze een vliegwieleffect hebben. Als voorbeelden kan gedacht worden aan de herinrichting van het Veerplein, Noordoevers en Programma Spoorzone. In deze projecten neemt Gemeente Zwijndrecht het voortouw. De realisatie vindt echter voor een groot deel plaats door de markt.

We houden vinger aan de pols of de Omgevingsvisie actueel is. Gesprekken met de samenleving en actuele opgaven zijn daarbij leidend.

Samen werken aan krachtige stad en fijne Thuishaven Zwijndrecht!

We hopen dat we met de Omgevingsvisie (met de Toekomstvisie als basis) goed geluisterd hebben naar de mensen. Graag nodigen we iedereen uit om samen met ons te werken aan een nog mooier Zwijndrecht, waar het fijn wonen, werken en vertoeven blijft! Onze ambitie is dat Zwijndrecht voelt als een thuishaven, waarin iedereen welkom is.

De ambities die naar voren gekomen zijn tijdens de Burgertop en de Ondernemerstop, willen we vervolgens ook samen met de maatschappelijke partners, de ondernemers en de inwoners bereiken. Zelfwerkzaamheid en zelfredzaamheid zijn hierin sleutelbegrippen. Er is volop ruimte voor initiatief en daar waar mogelijk ondersteunt de gemeente. Hierbij kijken we verder dan de gemeentegrenzen: regionale samenwerking is van groot belang. Daar waar we kansen zien trekken we samen op in Drechtstedenverband.

We willen de kracht van de stad Zwijndrecht versterken en gebruik maken van onze brugfunctie tussen Rotterdam en Dordrecht. Zwijndrecht, het beste van 2 werelden: sterke stad èn veilige thuishaven.

Leeswijzer en opbouw van de Omgevingsvisie Zwijndrecht

Deze Omgevingsvisie is vormgegeven als een website. Hierdoor kan eenieder, overal (en via verschillende media) snel navigeren naar de voor hem/haar relevante onderdelen. De visie omvat ruwweg een thematisch deel (klik hier) en een gebiedsgericht deel (klik hier). Ieder themadeel wordt afgesloten met een opsomming van aandachtspunten en opgaven waar de gemeente de komende periode mee aan de slag gaat (en uitwerkt in programma’s). De ingrediënten van het thematische deel gelden voor de gehele gemeente. In het gebiedsgerichte deel zijn per thema specifieke accenten en aandachtspunten benoemd, afgesloten wordt met de prioriteiten voor het gebied. In deze digitale Omgevingsvisie zijn de onderliggende (beleids)documenten toegankelijk gemaakt. Voor toelichting en meer informatie kan hiernaar doorgeklikt worden.